Cắt dán giấy trong hình họa

Trên thực tế, các vật thể trong không gian chỉ có dạng chứ không có hình khối một cách cụ thể nhưng do cấu trúc thị giác của loài người thường khái quát hóa mọi hình ảnh nên ta mới tạm chia ra các hình cơ bản như vuông, tròn, chữ nhật, tam giác..Những hình có tính cứng như: hình vuông, hình tam giác,  và những mang tính tự nhiên mềm mại như hình tròn, hình elip..

Các hình ở môi trường xung quanh vốn muôn hình muôn vẻ với các bề mặt cấu tạo khác nhau, chính vì vậy khi giảng dạy cho trẻ MG cần phân tích vật thể theo cấu tạo thì ta lại thấy chúng có sự kết hợp độc đáo từ các hình cơ bản rất đơn giản. VD: ngôi nhàcó mái hình tam giác, tường nhà hình chữ nhật nằm ngang, ô của sổ hình chữ nhật nằm đứng...Vì vậy kỹ năng cắt dán giấy trong hình họa tạo điều kiện tiến tới cắt  các hình dáng vật trong môi trường xung quanh.

Cắt, xé dán hình cơ bản

Cắt, xé dán hình cơ bản là hình thức cắt, xé dán các hình cơ bản như : hình thang cân, hình thoi, hình ô van, hình tam giác cân, không cân (tam giác đều), hình tròn, hình lục giác, hình ngũ giác

Cắt , xé hình thang cân 

• Cắt một hình chữ nhật (H1)
• Gấp đôi hình chữ nhật theo trục đối xứng dọc. Cắt đường chéo từ A đến B (cắt phía hai cạnh nếu cắt phía một cạnh hình sẽ  bị cắt rời (H2), ta được hình thang (H3,H4)                                                                                

Cắt, xé hình thoi, hình ô van

• Cắt , xé hình thoi: Cắt  hình chữ nhật (H1). Gấp từ hình chữ nhật qua hai trục đối xứng, cắt một đường chéo từ A đến B Ta có hình thoi (H2), ta có hình thoi (H3)
• Cắt, xé hình ô van: Hình ô van năng động hơn hình tròn, nó gợi sự chuyển động. Khi bị doãng rộng nó tạo cảm giác uể oải. Khi bị kéo dài về chiều cao nó cũng tạo cảm giác về sự chông chênh đỗ vỡ. Khi cắt hình ô van gấp tư mảnh giấy hình chữ nhật và cắt lượn tròn vào 4 góc , (H2), ta có hình ô van (H3,...

Cắt, xé hình tam giác cân, không cân (tam giác đều)

Hình tam giác có cảm giác chắc chắn ổn định. Hình tam giác chuyển động mạnh hơn về phía có góc nhọn trong tổng thể. Hình tam giác có đáy trùng với phương nằm ngang tạo cảm giác trang nghiêm, nâng lên về tinh thần, sự cao sang, sự thăng thiên và tán dương. Hình tam giác ngược hoặc hình thoi làm nảy sinh cảm giác không chắc chắn và mong manh.

• Cắt, xé hình tam giác cân: Cắt 1 hình chữ nhật (H1). Gấp đôi hình vuông qua trục đối xứng, cắt đương chéo AB (H2), ta có hình tam giác cân
• Cắt, xé hình tam giác đều: Cắt một hình lục giác A,B,C,D,E,G (H1). Gấp đôi hình lục giác theo trục đối xứng EB, cắt hoặc xé đường thẳng BD và DH (DH là đường vuông góc vứi BE) , ta được hình tam giác đều (H2

Cắt, xé hình tròn

Hình tròn là hình vô hướng và mang yếu tố tự nhiên, nó chứa đựng cả hai đặc tính động và tĩnh. Hình tròn cũng như khối cầu cho ta cảm giác nhẹ và nhỏ về thể tích. 

• Cắt 1 hình vuông (H1)
• Gấp tư hình vuông theo 2 trục đối xứng, cắt, xé đường cong từ A đến B (H2), ta có hình tròn (H3, H4)                                                                               

Ứng dụng cắt hình cơ bản( ngũ giác đều)

• Cắt 1 hình vuông (H1)
• Gấp đôi hình vuông theo trục đối xứng ta được hình chữ nhật, gấp hình chữ nhật thành 3 hình đa giác( 2 hình to và một hình nh, hình nhỏ bằng ½ hình to (H2)). 3 hình đa giác có đinh chung là tâm cua hình vuông. Từ đỉnh O ta kẻ OA=OB, cắt hoặc xé đường thẳng AB(H3),  ta có hình ngũ giác (H4)

Cắt dán giấy hình trang trí 

Cắt dán giấy hình trang trí là hình thức áp dụng với tất cả các hình có dạng đối xứng. cất đối xứng đảm bảo  sự giống nhau tối đa của phần đối diện và rút ngắn được thời gian làm việc. Khi cắt đối xứng, trục đối xứng là nét liên kết nối các phần đối diện với nhau tạo thành một hình hoàn chỉnh.. Cho nên khi vẽ hình để chuẩn bị cắt đối xứng phải chú ý nếu vẽ nhầm, trục đối xứng bị cắt đứt thì hình vẽ sẽ rời rạc không đạt kết quả như mong muốn. 

Cắt dán giấy trang trí

Những yêu cầu cơ bản về bố cục trang trí

- Yêu cầu về hình mảng

• Phải đảm bảo sự cân đối về bố cục. Có trọng tâm để làm nổi ý đồ trang trí. Mảng trọng tâm phải có độ lớn, hình đậm nhạt, màu mạnh mẽ tương phản rõ với mảng phụ.
• Hình mảng phải có hình dạng phong phú đa dạng, to, nhỏ, ngắn dài, vuông tròn, khác nhau tránh sự bằng nhau.
• Mảng đặc là mảng vẽ, mảng trống là mảng không vẽ, 2 mảng mày phải hỗ trợ nhau để phân biệt được hình của các mảng, tạo được sự liên kết giữa mảng vẽ và mảng trống.

-  Yêu cầu về đường nét, hoạ tiết: Đường nét tạo ra hoạ tiết làm phong phú mảng và liên kết mảng. Nét tạo ra sự nhịp nhàng uyển chuyển cho bố cục là phương tiện biểu đạt tình cảm cho hình mảng.

-  Yêu cầu về phân bố đậm nhạt: Đậm nhạt là yếu tố quan trọng trong bố cục: đậm nhạt tốt góp phần làm bố cục chặt chẽ, đậm nhạt góp phần khẳng định hình, khẳng định mảng chính, phụ của bố cục.

- Yêu cầu về màu sắc: Màu sắc làm cho sản phẩm có những sắc thái riêng biệt, hấp dẫn và gây cảm xúc mạnh mẽ cho người xem. Khi sử dụng màu sắc trong trang trí phải lựa chọn cho phù hợp với nội dung và loại hình trang trí, đáp ứng tốt nhu cầu của đối tượng sử dụng

Một số quy tắc

• Quy tắc về sự tương phản: Sự tương phản trong trang trí là sự so sánh trực tiếp để tạo ra cảm giác và hiệu quả trong trang trí, ví dụ muốn có cảm giác là mảng lớn phải có các  mảng nhỏ để so sánh. Để tạo ra cảm giác cong mềm, người ta đặt cạnh nhiều nét xiên, thẳng, gấp khúc cứng cỏi, hoặc để tạo cảm giác lạnh về màu, người ta đặt cạnh nhiều mảng màu nóng và ngược lại.
• Quy tắc về sự cân đối trong trang trí: là sự sắp xếp các yếu tố trang trí phải tạo được sự cân bằng để người xem có thể quan sát hết tổng thể mà không có cảm giác thừa hoặc thiếu của trang trí vật thể – ví dụ không có mảng quá to làm vỡ hình trang trí, mảng nhỏ quá làm mảng trang trí bị loãng, lỏng lẻo. Không có mảng quá đậm làm dồn nặng, lệch bố cục.

Cắt dán trang trí đường diềm

Vận dụng kiến thức về bố cục trang trí và kỹ thuật cắt dán để tạo ra sản phẩm ở bài này cần tuân thủ quy luật của trang trí đường diềm như sau:

• Là sắp xếp hình mảng, hoạ tiết, màu sắc trên 1 diện tích phụ kéo dài.
• Là phần phụ vì vậy trang trí đường diềm góp phần nói rõ nội dung vật được trang trí và làm cho vật được trang trí thêm đẹp. Tuy vậy trang trí đường diềm không được quá mạnh mẽ lấn át nội dung chính của vật được trang trí.

Cắt dán trang trí hình vuông

Cắt dán trang trí hình vuông là sắp xếp hình mảng, màu sắc, đường nét trong 1 diện tích hình vuông phù hợp với nội dung hình vuông được trang trí. Yêu cầu trang trí hình vuông: 

• Bố cục: Trọng tâm là mảng chính ở giữa: to, rõ, có độ tương phản mạnh  với mảng phụ ở 4 cạnh và 4 góc. Mảng phụ ở 4 cạnh và 4 góc đối xứng nhau, nhắc lại hình và màu.
• Hình: Hình ở mảng chính to, rõ, đẹp – ở mảng phụ đơn giản.
• Màu: màu mảng chính tươi, tương phản mạnh mẽ hơn mảng phụ có màu sắc êm, nhắc lại ở 4 cạnh, 4 góc. Mặc dù vậy màu của hình trang trí phải hoà sắc, tạo được sự di chuyển hoà quyện giữa các màu.

Cách tiến hành: Như đối với TT đường diềm

Cắt dán trang trí hình tròn

Cắt dán trang trí hình tròn trong hình họa là sắp xếp màu sắc hoạ tiết hình mảng trên một diện tích hình tròn tạo ra thế xoay tròn cho hình trang trí. Những yêu cầu trang trí hình tròn: 

• Bố cục: Mảng chính là trọng tâm là hình tròn đồng tâm với mảng phụ – có diện tích lớn hơn. Mảng phụ ở xung quanh tạo thành thế xoay tròn cho hình tròn.
• Vẽ hình và màu yêu cầu như TT hình vuông.

Cách tiến hành: Như đối với hình ....

Phương pháp thể hiện

Bước 1: Phác thảo mảng
Bước 2: Tìm họa tiết
Bước 3: Tìm đậm nhạt
Bước 4: Tìm màu giấy: Thông thường có hai cách diễn tả màu sắc như sau:

• Diễn tả mảng màu đặc: Hình cát không có chi tiết, chỉ là một mảng của màu giấy.
• Diễn tả bằng nét: Chỉ giữ lại chu vi chính của hình các chỗ khác cắt bỏ đi là cho hình có nhữ ng mảng thủng.

Cả hai cách khi cắt xong đều dán trên nền giấy khác nhau có sự tương phản với hình
Bước 5: Cắt họa tiết

Cắt dán tranh minh họa 

Cắt dán tranh minh họa là nghệ thuật dựa vào sự diễn hình là chính (còn gọi là nghệ thuật đồ hoạ) nhằm nêu bật những điểm trọng tâm của nội dung truyện sách. Sự diễn hình của tranh minh hoạ dựa chủ yếu vào nét, thường là mảng màu phẳng để tiện ấn loát. Tuy vậy dưới sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại vẫn có thể minh hoạ vẽ hình bằng phương pháp tạo khối, diễn tả màu sắc theo diễn biến của ánh sáng của khối. Tranh đề tài thể hiện cảm xúc của người vẽ, tranh minh hoạ mục đích chủ yếu là làm sáng tỏ nội dung 1 cốt truyện, sách.

Các loại tranh minh hoạ

Có thể chia thành 2 loại chính

• Tranh chuyện: Là loại tranh được vẽ theo diễn biến của chuyện – Loại tranh này mang tính chất mô tả kết hợp với lời để làm sáng tỏ nội dung, ở mẫu giáo và nhà trẻ loại tranh này được sử dụng nhiều vì bản thân tranh được sử dụng như một phương tiện kể chuyện bằng hình vẽ.
• Tranh minh hoạ: Là loại tranh chỉ diễn tả 1 điểm chính của nội dung sách chuyện. Hình minh hoạ là yếu tố phụ góp phần cùng với ngôn ngữ, chữ viết, làm sáng tỏ nội dung  sách. Trong 1 chuyện chỉ có 1 hoặc vài tranh – ngoài ra loại tranh này còn có tác dụng trang trí, trình bày bìa sách.

Phân loại hình dáng vật trong tự nhiên

• Xé dán hình đơn giản như lá, quả tròn, ca, cốc vv...
• Xé dán hình phức tạp theo chủ điểm như: phương tiện giao thông, gia đình, thế giới động vật, thực vật vv...

Cách xé dán tranh minh họa

• Nghiên cứu nội dung, chủ đề cốt truyện     
• Tìm tư liệu để xây dựng bố cục    
• Xắp xếp bố cục đơn giản

Các bước tiến hành một bài tranh họa

Tìm phác thảo đen trắng

• Phác thảo tương tự như tranh bố cục (gồm phác thảo bố cục, phác thảo đậm nhạt và phác thảo màu).
• Hình tìm bằng khuôn khổ thể hiện. Hình là yếu tố quan trọng nhất.
• Hình của tranh minh hoạ phải được điển hình hoá và cách điệu cao theo nội dung diễn biến của truyện, sách.
• Hình nên đơn giản, không quá rườm rà, rối mắt. Khi vẽ minh hoạ cho thiếu nhi hình vẽ phải ngộ nghĩnh, dễ nhìn, vui mắt.

Tìm phác thảo màu: Khi phác thảo màu lưu ý màu tranh minh hoạ đơn giản không nên quá nhiều màu.

Thể hiện bài bố cục

• Chọn màu giấy theo phác thảo để cắt dán
• Chú ý đến các kỹ thuật cắt và sắp xếp khi dán để tạo sự hấp dẫn của tranh.

Xé dán tranh phong cảnh