Chất cảm trong tranh

Trong nghệ thuật tạo hình ngoài yếu tố đầu tiên là đường nét, màu sắc, hình khối, yếu tố khác cũng rất quan trọng đó là Chất. Vậy chất cảm trong hội họa là gì? Là sự thay đổi của bề mặt chất liệu trên bề mặt của tác phẩm thông qua sự rung động và tái tạo của mỗi cá nhân nghệ sĩ.

Thế nào là chất cảm trong tranh

Chất cảm trong tranh là hiệu ứng rung cảm thẩm mỹ mang lại cho người xem, thông qua hình thức nào đấy của ngôn ngữ hội hoạ tạo ra. Ví như sự rung động của chúng ta khi xem tranh Chu Phảng thời nhà Đường, ông thường vẽ đề tài về các tầng lớp quí tộc, đề tài về phụ nữ. Tranh thuỷ mặc của Tề Bạch Thạch thời nhà Thanh, cách vẽ của họ thật hoạt chắc, uyển chuyển, tinh tế, tạo nên kết quả thơ mộng, thanh tao, mà điêu luyện khiến cho không gian trên bề mặt tranh thật lung linh huyền ảo theo vết thuốc màu loang trên giấy gió, như triết học của Trung Hoa “vừa thực vừa hư”.

Tranh tôm - Của họa sỹ Tề Bạch Thạch

Ngược lại khi xem tranh khắc của Hukusai người Nhật Bản với những mảng màu đen, xanh lam trầm, đỏ đậm, trắng được bố cục trong tổ hợp nét khắc khoẻ khoắn, nhịp điệu làm cho ta liên tưởng đến tư tưởng của “giới võ sĩ đạo” kiên cường. Mặt khác khi xem tranh của Raphael, Titien thời Phục Hưng, Rambrand thời Cổ điển với kỹ thuật sơn dầu và kỹ thuật hướng đến tả chân thực, cho thấy một sự chắt lọc hiện thực đến mức lý tưởng, một lý tưởng thẩm mỹ và khát vọng của thời đại này muốn vươn đến sự hoàn mỹ. 

Phong cảnh núi phú sỹ- tranh của Hokusai

Sam so bị mù - Tranh của Rambrandt

Vệ nữ giáng sinh -  Tranh của Botixenli

Tranh của các hoạ sĩ ấn tượng như Cézanne, Chagall, Manet, Monet.vv...Từ sau ấn tượng việc sử dụng màu mới được đi đến sự tinh diệu, điều đó cho ta thấy chất cảm trong tranh được chuyển tải cơ bản thông qua yếu tố chủ đạo là màu sắc mà các yếu tố ánh sáng, đường nét tạo nên một tổng thể hài hoà trong tác phẩm, nhưng sự nỗi trội của các hoạ sĩ ấn tượng vẫn là màu sắc. Tranh tả thiên nhiên trực tiếp, đầy sinh động, chứng tỏ cái tinh thần, ước vọng nghiên cứu khoa học, khám phá cái mới, chinh phục tự nhiên của con người thế kỷ XIX.

Phong cảnh núi Sainte Victoire- Tranh của Cézanne

Chất cảm trong hội họa của họa phái biểu hiện thế kỷ XX cho thấy chủ yếu từ những rung động trước các hoà hợp màu sắc như một tổ hợp về sáng tối, nóng lạnh, tương phản về màu được biểu diễn như một bản giao hưởng màu sắc vang lên trong trạng thái hưng phấn cao độ của hoạ sĩ đang trải nghiệm. Đồng thời cũng cho thấy những khát vọng vươn đến một trật tự mới, trước một hiện thực đầy mâu thuẫn và đầy cạm bẫy lo âu của xã hội đương đại.
Như vậy chất cảm thẩm mỹ trong tranh liên quan đến cách vẽ, chất liệu và đặc biệt là xu hướng thẩm mỹ của thời đại và tác giả. Chính các yếu tố trên khi kết hợp hài hoà trong một tác phẩm sẽ toát yếu tinh thần riêng của nó, đó là những tiền đề, đặc điểm của một phong cách cá nhân hay trường phái.