Nghệ thuật kí họa

Kí hoạ là một cách vẽ nhanh cốt ghi lại được các nét chính, đơn giản, chủ yếu nhất, dáng vẽ của con người, vật và cảnh vật trong trang thái từ tĩnh đến động trong một thời gian ngắn bằng bút chì, bút sắt, bút lông hoặc màu nước...

Mục đích, yêu cầu của kí hoạ

Kí họa đơn giản là ghi chép các hình tương biến đổi không ngừng trong đời sống thực tế: Lao động sản xuất, học tập vv...Kí hoạ giúp đôi mắt chúng ta có khả năng nhận xét nhanh, đúng thực tế, luyện tay vẽ thuần thục, chính xác để ghi lại đúng dáng hình, động tác của con người, vật và cảnh vật trong một thời gian ngắn.

Kí hoạ giúp chúng ta có tư liệu để sáng tác trong học tập môn Mĩ thuật đồng thời giúp học tốt các môn học khác: Tự nhiên, xã hội.vv...Muốn kí hoạ tốt phải tranh thủ thời gian để rèn luyện dù chỉ là vẽ những đồ vật nhỏ,đơn giản xung quanh mình.

Tranh kí họa

Các thể loại kí họa

Thể loại kí họa bao gồm: Kí hoạ nhanh, Kí hoạ sâu.

• Kí hoạ nhanh: Kí hoạ nhanh là ghi chép các động tác của con người, của vật hay của cảnh bằng các nét chính, nghĩa là bằng những nét vẽ chính đã tạo ra dáng người, hay đặc trưng của một nét trong trường hợp sự việc diễn ra nhanh và không lặp lại.
• Kí hoạ sâu: Là loại vẽ kĩ hơn, kí hoạ sâu lúc đầu cũng phải vẽ nhanh lấy dáng chính, hướng chính của mẫu rồi dần dần vẽ thêm các nét chính khác lên các nét ban đầu, có tể gợi đậm nhạt. đối với những dáng khó, động tác khó vẽ một lần chưa đúng thì phải sửa nhiều lần.

Phương pháp kí họa

Phương pháp kí họa bao gồm: Kí hoạ cảnh, Kí hoạ động vật, Kí hoạ dáng người.

Kí hoạ cảnh

- Bước 1: Chọn cảnh

• Phải quan sát kĩ để chọn cảnh, xem cảnh vật xung quanh có những hình ảnh nào, có đặc điểm gì.( nhà cửa, cây cối, ruộng động, sông núi, đường đất, màu sắc và những sinh hoạt quanh đó)
• Khi chọn cảnh phải chọn chỗ đứng phù hợp để bao quát toàn cảnh khi vẽ.

Bố cục (cắt cảnh) trong bài vẽ kí họa cảnh

• Khi chọn và cắt cảnh ta chỉ cần nheo một măt lại nhìn qua khung ngắm quan sát cảnh để chọn bố cục.
• Dựa vào khung ngắm có thể phác bế bố cục ra góc bài trước khi thể hiện.
• Xác định đường tầm mắt: Đường tầm mắt cao là mặt đất nhìn thấy nhiều, đường tầm mắt thấp là thấy bầu trời nhiều. Đường tầm mắt quyết định thế vững của cảnh vật, không xác định đường tầm mắt khi vẽ cảnh vật sẽ  chông chênh, nghiêng ngã.

- Bước 2:  Xây dựng hình

• Bước đầu xây dựng hình bằng nét thẳng đơn giản, phác hình toàn cảnh. Phân chia những mảng lớn, mảng nhỏ như bầu trời, đồng ruộng, cây cối. Không nên vẽ chi tiết tỉa tót.
• Phải chú ý nhìn tương quan chung của mảng, lược bỏ những chi tiết không cần thiết, vẽ đúng dáng chung của toàn cảnh trước khi lên đậm nhạt.

- Bước 3: Gợi đậm nhạt

• Xác định hướng ánh sáng chiếu tới.
• Ở gần đậm nhạt rõ ràng, ở xa đậm nhạt mờ, gạc chì tạo đậm nhạt như vẽ tả thực.

Kí hoạ động vật

- Bước 1: Để vẽ kí họa động vật tốt ta cần quan sát động tác thế dáng, đặc điểm của vật để xác định đường  hướng để vẽ. ví dụ: Loài vật 4 chân, loài hai chân và các cấu trúc bộ phận cuả con vật.

- Bước 2: Phác các đường hướng chính sau đó thêm thắt để hình vẽ cân đối đúng đặc điểm của vật muốn vẽ.

- Bước 3: Có thể gợi đậm nhạt hoặc không gợi

Kí hoạ dáng người

- Bước1: Quan sát nhận xét trong kí họa dáng người

• Quan sát nhận xét so sánh hướng đường trục trên cơ thể, vị trí điểm rơi của trọng lượng cơ thể .
• Nheo mắt để lược bỏ chi tiết như nếp quần áo, ngón tay chân hoặc mắt mũi miệng.
• Nhận xét hình lớn khái quát qua chu vi của toàn thân, ước lượng tỷ lệ chung của mẫu ở các phần lớn.

- Bước 2: Vẽ hình

• Ghi nhanh hướng đường trục, hướng tay chân do hoạt động tạo thành, chú ý bố cục hình ký hoạ trên giấy.
• Vẽ hình chu vi bằng nét lớn cốt để lấy dáng chung.
• Ghi thêm một số chi tiết chính để ký hoạ thêm sinh động.
• Lưu ý: ban đầu có thể nét chưa thật chính xác nên vẽ ban đầu đi nét mờ, sau có thể chồng nét nhiều lần để được nét đúng, tuy vậy vẫn chỉ đi nét lớn không chi tiết vụn vặt. Nên vẽ hình cao từ 10 đến 15 cm.